به گزارش خبرنگار مهر، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد دنیای امروز، وجود ارتباطات وسیع وگسترده‌ی انسانی است، گسترش ارتباطات به ویژه ارتباطات الکترونیک، جامعه‌ی جدید را چنان از جوامع پیشین متمایز ساخته کـه عـصر نو را عـصر ارتباطات و جـامعـه‌ی امـروز را جامعه‌ی اطلاعاتی می نامند. در چنین جامعه‌ای رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی به عنوان عنصرکلیدی در ارتباطات، نقشی بس مهم ایفا می‌کنند.
رسانه‌های جمعی از میان تمامی ابزارها و فنون جدید، بیشترین تأثیر فرهنگی را دارند. این رسانه‌ها در پیدایش عادات تازه، تغییر در باورها وخلق و خوی و رفتار انسان‌ها، تکوین فرهنگ جهانی و نزدیک کردن جوامع و ملل، سهمی شگرف دارند. البته میزان تأثیر رسانه‌ها و نیز استقبال همگانی از آنها در همه جوامع یکسان نبوده و تابع متغیر رشد فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی هر جامعه است.
در میان وسایل ارتباط جمعی، تلویزیون (ماهواره ) بیش از هر رسانه دیگری اهمیت دارد و این به خاطر ویژگی‌های منحصر به فرد آن است . در عصری که رسانه‌ها، احاطه خود را بر سر تاسر عالم گسترده‌اند، نقش شگفت‌انگیز آنها در تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و ... انکار ناپذیر است. این تکنولوژی‌ها به مثابه ابزارهایی تلقی می‌شوند که از توانایی عظیمی در قالب سازی و جهت‌دهی تصورات و اندیشه انسان‌ها برخوردار هستند.
رسانه در دنیای امروز پدیده ای اجتماعی است که با انتقال اطلاعات و معلومات جدید و مبادله افکار و عقاید عمومی، در راه پیشرفت فرهنگ و تمدن بشری نقش بزرگی را بر عهده گرفته است. در جوامع پیشرفته کنونی ، افراد انسانی کوشش می کنند همیشه در جریان همه امور و مسائل اجتماعی قرار داشته باشند ، تا بتوانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم نقش خاص خویش را در زندگی گروهی ایفا نمایند . به همین جهت آگاهی اجتماعی ، از مهمترین ویژگی های زمان معاصر بشمار می رود.
ماهواره ها با بکار گیری ابزارهای فنی و فنون پیچیده فکری کارکردهای مهمی را در جامعه امروزین ایفا می کنند. گرایش امروزین جوانان به پدیده ی مُد و گرایش روز افزون آنها به ماهواره ها و قالب هایی که ماهواره به عنوان مُد به آنها عرضه می کند ، از جمله مسائلی است که در این حوزه قابل تأمل و بررسی است.
رسانه های تصویری همچون ماهواره با برنامه های متنوع علمی، سیاسی، تفریحی و سرگرم کننده در دراز مدت باعث یکسان سازی سلیقه توده های مختلف جامعه خواهد شد و به ایجاد شکاف های جدید طبقاتی و تعمق آنها منجر می شود . برای آنکه ماهواره و یا تلویزیون به عنوان گسترده ترین وسیله ارتباط جمعی بتواند در خدمت اهداف مورد نظر یک جامعه قرار گیرد و زیان های جسمی ، روحی ، اثرات فردی و اجتماعی آن افزوده نشود ، بررسی های چند جانبه و پیوسته و همچنین پیشگیری های علمی و اجتماعی اجتناب ناپذیر است .
امروزه که رشد وسایل ارتباط جمعی الکترونیکی و امکانات روزافزون فنی و صنعتی آن حد و مرزهای مطلوب را گذاشته و نه تنها روابط انسانی با یکدیگر ، حتی نحوه استفاده انسان ها از این وسایل را دگرگون ساخته اند. گستردگی بی نظیر ماهواره به عنوان یک رسانه جمعی فراگیر در بین جوامع مختلف و حضور آن حتی در حریم خلوت و خصوصی مردم، آن را به عنوان پذیرفتنی ترین فرمانروای اجتماعی و فرهنگی تبدیل کرده است .
ماهواره به عنوان محسوس ترین و تاثیرگذارترین رسانه همچنان در حال یکه تازی در عرصه اجتماعی جوامع است. چرا که بدون اتلاف وقت و رفت و آمد برای خرید روزنامه و مجلات و حوصله برای خواندن مطالب آنها ، جعبه جادویی تلویزیون با برنامه های متنوع و تاثیرگذاری عمیق تر نقش تمامی رسانه ها را به تنهایی ایفا می کند بنابراین ماهواره به عنوان یکی از ابزارهای اصلی انتقال و گسترش ارزشهای فرهنگی و اجتماعی دارای نقش مهمی هستند و لازم است که این نقش مورد بررسی و کنکاش علمی و دقیق قرار گیرد.
.......................................
سید ابراهیم یوسفی، کارشناس ارشد توسعه
نظر شما